Pochodzenie terminu empatia jest równie skomplikowane, co obecny stosunek do tego zjawiska. Wywodzi się z greckiego słowa empatheia, oznaczającego dosłownie: miłość fizyczną, pasję, stronniczość. Za sprawą Einfühlunga termin został dostosowany do niemieckiego znaczenia słowa: uczucie w. Następnie E.B. Titchener przełożył go na współcześnie znane słowo: empatia.

Umiejętność empatii definiowana jest na wiele sposobów. Poniżej znajdziecie kilka ze znanych dzisiaj definicji w ujęciu wybitnych psychologów, psychoterapeutów specjalistów neuronauki.

Empatia:

• to motywacja ukierunkowana na innych (D. Baton),

• to zdolność emocjonalnego postrzegania tego, co inni przeżywają wewnętrznie w ramach odniesienia do drugiej osoby; zdolność do próbowania uczuć drugiej osoby i/lub wchodzenia w czyjeś buty (D.M. Berger),

• to poczucie podobieństwa uczuć doświadczanych przez siebie i innych, bez mylenia obu osób (J. Decety),

• to zdolność do (a) wpływania i działania na stan emocjonalny innej osoby, (b) ocenianie przyczyny danego stanu drugiej osoby oraz (c) identyfikacji z innymi, poprzez przyjęcie jego lub jej perspektywy – wykracza to poza zjawisko występujące u wielu zwierząt, ale termin: empatia jest stosowany nawet jeżeli spełniony jest tylko warunek (a) (F. de Waal),

• to uczuciowa reakcja, która wywodzi się z lęku lub innego rozumienia stanu emocjonalnego lub odczuwania drugiej osoby, będąca podobną do tego, co druga osoba czuje lub oczekuje, że odczuwa (N. Eisenberg),

• to możliwość umieszczenia siebie w mentalnych butach innej osoby tak, by zrozumieć własne emocje i uczucia (A. Goldman),

• to każdy proces, w którym uczestniczyło postrzeganie obiektu; jego stan generuje stan postrzegającego, który odnosi się bardziej do stanu obiektu lub sytuacji niż do własnego wcześniejszego stanu lub sytuacji postrzegającego (M. Hoffman),

• to złożona forma psychologicznego wnioskowania, w którym obserwacja, pamięć, wiedza i rozumowanie łączą się w celu uzyskania wglądu w myśli i uczucia innych (W. Ickes),

• to zdolność do myślenia i odczuwania siebie w wewnętrznym życiu innej osoby (H. Kohut),

• to emocjonalne zrozumienie, które pozwala terapeucie w wejście w głęboko emocjonalny rezonans z pacjentem, który wpływa na podejście terapeutyczne i kontrakt między nimi (H.Prosen),

• to odbieranie wewnętrznego układu odniesienia drugiej osoby z dokładnością i emocjonalnymi komponentami i znaczeniami, gdzie częściowo występuje utożsamienie się z daną osobą, jednak bez utraty warunkowego “tak, jak”. W tym sensie znaczy to odczuwanie bólu i przyjemności drugiej osoby tak jak ona to odczuwa oraz postrzeganie ich, tak jak ona je postrzega, ale bez utraty rozpoznania tego, że odbieramy to tak, jak bym to ja był zraniony lub zadowolony i tak dalej (C. Rogers),

• to zrozumienie przez serce, w którym widzimy piękno drugiej osoby i żyjącą w nim boską energię (M. Roseberg),

• to doświadczenie obcej świadomości jako całości (E. Stein),

• to spontaniczne i naturalne dostrojenie się do myśli i uczuć drugiej osoby, cokolwiek by to nie było […]; drugim elementem empatii jest jej afektywny składnik: obserwator, stosownie reagujący na cudzy stan emocjonalny (S. Baron-Cohen, 2003),

• to to, co dzieje się z nami, kiedy opuszczamy własne ciała by znaleźć się na chwilę lub na dłuższy czas w umyśle drugiej osoby, by obserwować rzeczywistość jej oczami, odczuwać jej emocje i akcje w jej bólu (K. Lampert, 2005),

• obejmuje wewnętrzne doświadczenie dzielenia się i rozumienia chwilowego stanu psychicznego drugiej osoby (R. Schafer).

Z przytoczonych powyżej interpretacji wynika, że niezależnie od przyjętej definicji empatia różni się od sympatii czy litości, jak również, że jest szerszym pojęciem, niż zarażenie emocjonalne.

A co empatia oznacza dla Was?